SEL

Sociaal-emotioneel leren als basis
Verkrijgbaar bij uitgeverij Pica
Nu bestellen

Het is belangrijk dat scholen zich – naast het schoolse leren – nadrukkelijker gaan richten op sociaal-emotioneel leren (SEL).

Want door SEL leer je omgaan met jezelf en de ander. Leerlingen die hun eigen emoties begrijpen en zich kunnen inleven in de ander, zullen bijvoorbeeld minder snel geneigd zijn anderen te kwetsen of pijn te doen. Wanneer kinderen leren conflicten op te lossen en op hun eigen gedrag te reflecteren, kunnen zij beter relaties onderhouden.

Dit boek dat is bedoeld voor het primair onderwijs, bestaat uit drie delen:

In het eerste deel legt Van Overveld de basis. Hij gaat in op de historie van SEL in het onderwijs en hij onderbouwt met resultaten uit (inter)nationaal onderzoek waarom het belangrijk is om SEL in het curriculum van de school op te nemen.

In het tweede deel komen de vijf competenties (zie bovenstaand schema) uitgebreid aan bod; Van Overveld beschrijft de inhoud van elke competentie en het gedrag dat hierbij past. Daarnaast worden tal van wetenswaardigheden uit onderzoek genoemd en zijn er voorbeeldactiviteiten die typerend zijn voor elke competentie. Met deze informatie kun je de inhoud van je eigen SEL-programma herkennen en begrijpen.

Competentie Omschrijving
Ik competenties Besef van jezelf
  • Kennis van je eigen lichaam
  • Gevoelens herkennen en benoemen
  • Zelfvertrouwen
Zelfmanagement
  • Heftige emoties controleren
  • Doelgericht gedrag
  • Weten wanneer je hulp moet zoeken
Jij competenties Besef van de ander
  • Empathie
  • Je inleven in de ander
  • Diversiteit
Relaties met anderen
  • Vrienden maken
  • Vrienden houden
  • Conflicten voorkomen en oplossen
Wij competenties Keuzes maken
  • Eerlijk onderhandelen
  • Goed zijn voor jezelf en de ander
  • Zelfreflectie

Deel 3 van het boek richt zich op de leraren in de school. Van Overveld geeft handvatten voor het selecteren, implementeren en borgen van een programma voor SEL. Daarnaast gaat hij in op de rol van de leraar. Hoe vaardig is de leraar eigenlijk zelf als het gaat om de sociaal-emotionele levensvaardigheden? Van Overveld heeft als extraatje een minicursus ‘SEL voor schoolteams’ ontwikkeld aan de hand waarvan schoolteams zichzelf kunnen professionaliseren op het boeiende terrein van SEL.

Scholen steken vaak veel energie in de aanpak van ernstige gedragsproblemen. Vaak met weinig resultaat.

Ik kies liever voor een stevige preventieve aanpak. Steek je tijd en energie vooral in groepsvorming, sociaal-emotioneel leren en een vriendelijke maar zeer duidelijke leerkrachtstijl.